Ada Lovelace, henüz bilgisayar diye bir cihazın bulunmadığı çağda ilk bilgisayar algoritmasını geliştiren kadındır.
10 Aralık 1815'te Augusta Ada Byron ismiyle doğan Ada Lovelace, ünlü şair Lord George Gordon Byron'un kızıydı. 1800'lerin ortalarında, döneminin koşullarına göre sıra dışı bir şekilde yetiştirilen aristokrat bir kızdı Lovelace. Annesinin ısrarıyla özel öğretmenlerden matematik ve fen bilimleri dersleri aldı. O zamanlar kadınlar için bu eğitimler sıra dışıydı ve Birleşik Krallık'ın üniversitelerine kız çocukları kabul edilmiyordu.
Lovelace, erken yaşlardan itibaren sayılar ve dil konusunda özel bir yetenek göstermeye başlamıştı. Sosyal reformcu William Frend'den; ailenin doktoru William King'den ve İskoç astronom ve matematikçi ve aynı zamanda Kraliyet Astronomi Topluluğu’na kabul edilen ilk kadınlardan olan Mary Somerville’den dersler aldı. Bu isimlerin hepsi kendi alanlarında çok özel isimlerdi.
Ada henüz 17 yaşında, bir matematikçi ve mucit olan Charles Babbage ile tanışma şansı buldu. Lovelace, günümüzde "bilgisayarın babası" olarak bilinen Babbage'ın fikirlerine hayran kalmıştı. İlk bilgisayar olarak kabul edilen Analitik Motor, 19. yüzyılda İngiliz mucit Charles Babbage tarafından tasarlanmış ve kısmi olarak inşa edilmişti. Cihazın yapımı için destek bulabilmek amacıyla İtalya’ya giden Babbage orada İtalyan mühendis ve geleceğin başbakanı Luigi Menabrea ile buluştu. Menabrea'yı Analitik Motor'un neler başarabileceğinin bir taslağını yazmaya ikna etti. 1842'de Menabrea, bu konuyla ilgili Fransızca makalesini yayınladı.
Bir sonraki yıl Lovelace, Menabrea'nın bu makalesinin İngilizceye çevirisini yayınladı. Bu çeviri, Lovelace'ın fark etmeden bilgisayar programcılığına atacağı ilk adımdı. Çünkü makaleye kendi notlarından binlerce kelime eklemişti. Lovelace'in orijinal makaleye eklediği notları, makalenin kendisinden üç kat daha uzundu. Böylece Lovelace, Analitik Motor'un kapsamlı bir matematiksel işlemler dizisini gerçekleştirebileceğini fark etmişti. Bununla ilgili bir örneği de notlarına ekledi: Bernoulli sayılarının nasıl hesaplanacağına yönelik bir algoritma. Bu algoritma, bilgisayar tarihçileri tarafından tarihin ilk bilgisayar programı olarak kabul edilir.
Lovelace'in bilgisayar bilimine katkıları ne yazık ki 1950'li yıllarda ancak keşfedilebilmiştir. Çalışmalarını ve fikirlerini içeren notlar, B. V. Bowden tarafından 1953'te "Faster Than Thought"ta yeniden yayınlandı. Çalışmalarının kıymeti ancak ölümünden sonra değerlendirilebildi. 1980 yılında ABD Savunma Bakanlığı, yeni geliştirilen bir bilgisayar diline "Ada" adını verdi. Her yıl Ekim ayının ikinci Salı günü, kadınların bilime, teknolojiye, mühendisliğe ve matematiğe (STEM) katkıları Ada Lovelace Günü adı altında kutlanmaktadır. 1998 den beri İngiliz Bilgisayar Topluluğu (British Computer Society) onun adında bir ödül vermektedir. 2008 yılında ise bilgisayar bilimindeki kadın öğrenciler için onun adında yıllık bir yarışma başlatılmıştır. İngiltere’de kadın üniversite öğrencileri için verilen yıllık konferans BCSWomen Lovelace Colloquium adını Ada Lovelace’dan almıştır.
Yorum Yazınİçerik hakkında ki düşüncelerinizi paylaşabilirsiniz.