Elazığ’dan 22 ülkeye çimento satıyor…
Cansu Açık, Türkiye’de bir kadın tarafından kurulan ilk ve tek çimento fabrikası olan Seza Çimento’da ihracat ve dış ilişkiler birimini oluşturarak, şirketin ilk ihracatını gerçekleştirdi. Son yedi yıldır şirketteki dış ticaret ve lojistik süreçlerini yürüten Açık, bugün itibariyle Güney Amerika, Batı Afrika ve Orta Doğu başta olmak üzere geniş bir coğrafyada, toplam 22 ülkeye ihracat gerçekleştiriyor.
Cansu Açık, Türkiye’de bir kadının sahibi olduğu ilk ve tek çimento fabrikası olan Seza Çimento’yu kuran annesi Prof. Dr. Yasemin Açık gibi sektörde yaptığı işlerle fark yaratan genç bir iş kadını. İhracat ve dış ilişkiler birimini kurduğu Seza Çimento’da ihracat alanında pek çok ilki hayata geçiren Açık, üretimi zor olan düşük alkali klinker ve çimento üretmek için yüksek lisans tezini bu alanda yapacak ve sonunda da Avrupa ülkelerine düşük alkali ürün satma başarısı gösterecek kadar işinde iddialı.
Şirketin yurtdışı yüzünü temsil eden Cansu Açık, meraklı ve girişken olması nedeniyle sürekli araştırmalar yapan, kendini geliştirmek için farklı alanlarda eğitimlere katılan, sosyal bir yapıya sahip bulunuyor. Bu özellikleri ona kazandırıp özgüven aşılayan, küçük yaşlarından itibaren kendi ayakları üzerinde durma konusunda onu her daim cesaretlendiren anne babasına da bu yüzden hep minnettarlık hissediyor.
Cansu Açık, küçük yaşlarından itibaren aile şirketlerinin işleyişini yakından takip ederek büyüdü. Henüz lise yıllarında bu şirketlerde aktif olarak işleri öğrenmeye başladı. Özellikle inşaat alanlarına gitmeyi, ürün kartelalarını incelemeyi ve tasarım konusunda fikir vermeyi seviyordu. Bu sevgisi de zaten üniversite alan seçimlerine yansıdı. Üniversiteye kadar aldığı eğitimini dünyaya geldiği şehir olan Elazığ’da tamamlayan Cansu Açık, daha sonra Yeditepe Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nde okurken Mimarlık Bölümü’nde çift ana dal yaparak okulu derece ile bitirdi. Üniversitenin son yılında bir şirket kursa da o dönemde Duke Üniversite’sinden yüksek lisans kabulü alınca ABD’ye gitmeye karar verdi. Amerika’da Duke Üniversite’sinde İşletme alanında yüksek lisans yaptı. Sonra da New York Üniversitesi’nde İnşaat Mühendisliği üzerine yüksek lisansını tamamladı. Kişisel ve mesleki gelişimi için de farklı alanlarda pek çok sertifika aldı.
Seza Çimento’da ihracat ve dış ilişkiler birimini kurdu
Cansu Açık için iş hayatı, yüksek lisansın ardından ABD’de kalıp ilk önce bina restorasyonu yapan bir inşaat şirketinde, sonra da bir savunma sanayi şirketinde çalışarak başladı. Ardından kendi şirketini kurarak ihracat ve ithalat alanında deneyim kazandı. Bu esnada aile şirketi olan Seza Çimento Fabrikası’nın yönetim kurulu üyeliği görevini yürüten Yüksek Mühendis Mimar Cansu Açık, Seza Çimento’da ihracat ve dış ilişkiler birimini kurarak, İhracat ve Dış İlişkiler Direktörlüğü görevini üstlendi ve şirketin ilk ihracatını gerçekleştirdi. Son yedi yıldır Seza Çimento’da dış ticaret ve bu kapsamdaki lojistik süreçleri yürüten, gündeminde sürekli yeni fikirler ve yeni yatırımlar olan Açık, bünyesine yeni sektörler ve yeni iş kolları katarak, ihracatın farklı alanlarında da yer almayı hedefliyor.
Dış pazar payını artırabilmek için yüksek lisans tezi hazırladı
Seza Çimento’nun Türk çimento sektörünün en genç şirketlerinden biri olduğunu hatırlatan Cansu Açık, 2016 yılında Elazığ’da kurulan Seza Çimento Fabrikası’nın aynı zamanda Cumhuriyet tarihi boyunca Doğu Anadolu Bölgesi’ne yapılmış en büyük ve en çevreci özel sektör yatırımlarından biri olduğunu vurguluyor. Yıllık çimento üretim kapasitesinin 2,3 milyon ton olduğu fabrikada tüm gri çimento türlerini ürettiklerini aktaran Açık, “Fabrikamızda 500 kişiye direkt istihdam sağlıyor, paydaşlarımız ve aileleri ile birlikte bölgede yaklaşık 10 bin kişinin hayatına dokunuyoruz” diyor.
Bugün Güney Amerika, Batı Afrika ve Orta Doğu başta olmak üzere geniş bir coğrafyada toplam 22 ülkeye ihracat gerçekleştiren Cansu Açık için ihracatı artırma stratejisi, Ar-Ge ve sürdürülebilirlik üzerine kurulu. Açık, daha geniş bir dış pazara hitap edebilmek ve fark yaratabilmek için ne kadar ısrarcı olduğunu ise şu örnekle aktarıyor; “Yeni pazarlara girebilmek için önemli olan düşük alkali klinker ve çimento üretmek, bizim ham madde özelliklerimiz nedeniyle zordu. Ben de pazar payımızı artırabilmek için bu konu üzerinde yoğunlaşarak yüksek lisans tezimi bu alanda yaptım. Yaptığım deneyler ve araştırmalar ile fabrika üretim birimine destek olarak, yeni bir bakış açısı katmaya çalıştım. Şu an Avrupa ülkelerine düşük alkali ürün satıyoruz.”
“Bir süre önceliğimiz iç pazar olsa da mevcut dış pazarlarda derinleşeceğiz”
2022 yılında şirket ihracatını bir önceki yıla göre yüzde 8,5 artırdıklarını açıklayan Cansu Açık, bu seneye de Kuzey Amerika kıtası başta olmak üzere yeni ülkelerle ihracata başlama ve Avrupa pazarında derinleşme hedefi ile başladıklarını vurguluyor. Ancak ülkemizi sarsan deprem felaketi nedeniyle bu yılki önceliklerinin iç pazarın talep ve ihtiyacını karşılamak olacağını dile getiren Açık, geleceğe yönelik ihracat hedeflerini şöyle aktarıyor; “Bu yıl hedef pazarlara yönelik çalışmalarımızı sürdürecek olsak da ihraç ettiğimiz ürün miktarını artırmadan, geçen yıl ile benzer bir seviyede tutmayı hedefliyoruz. Deprem bölgesindeki ihtiyaçlar karşılanıncaya kadar önceliğimiz ülkemiz olmaya devam edecek. Ardından mevcut pazarlarda derinleşme ve yeni pazarlara ulaşma stratejimiz doğrultusunda çalışacağız. Sürdürülebilirlik odağındaki yatırımlarımız da sürüyor. Bu kapsamda gündemimizde, çimento üretiminde yenilenebilir enerji ve atık yakımına yönelik yeni yatırımlar yapmak var.”
“İhracatta doğru stratejiyi kurabilmek çok önemli”
Cansu Açık, başarıyı genel olarak bir yolculuk olarak gören, bunun için de emek vermek, istikrarlı, olumlu, yapıcı olmak ve vazgeçmemek gerektiğine inananlardan. Ona göre, ihracatta başarılı olmak için de doğru stratejiyi kurabilmek, hedef pazarları belirlemek, hedef pazara girmeden önce o pazarda uygulanmış modelleri incelemek ilk etapta çok önemli. Sektöre, şirket olarak yeni girdiklerinde, piyasada tanınırlık ve marka değerlerinin henüz oluşmaması nedeniyle ilk kontratı yapmasının aylar sürdüğünü hatırlatan Açık, vazgeçmeden istikrarlı bir şekilde kendine, ürünlerine ve yürüttüğü sürece inanarak görüşmelere devam edip sonuca ulaştığını belirtiyor.
Cansu Açık için ihracatta başarıyı yakalamak adına ürün kalitesi ve müşteri desteği konularında da taviz verilmemesi gerek. “Karşınızdaki kişiyi iyi dinleyerek ihtiyaçlarını iyi bir şekilde anlamak ve ona göre çözümler sunmak da çok önemli” diyen Açık, “Elbette ürün ve hizmetiniz için doğru fiyat politikası belirlemeniz de başarı için olmazsa olmaz. Yapılan anlaşmaların geçerliliği, kalitesi ve oluşturulan güven de ihracatta başarıya götüren faktörler arasında” şeklinde konuşuyor.
“Önyargıları yıkmayı başardım”
Cansu Açık’a göre çimento, erkek egemen bir sektör olduğundan bir kadın olarak kendini kabul ettirmek pek de kolay değil. Ayrıca uzun yıllardır sektörde olan profesyoneller arasından da sıyrılmak gerektiğini hatırlatan Açık, bu bilinçle en başından beri sektöre girmek ve kalıcı başarı yakalayabilmek için konfor alanından çıkmaya, çok mücadele etmeye ve kararlı olmaya odaklandığını vurguluyor. Hem genç hem de kadın olmasının ilk başta karşısındakileri şaşırttığını söyleyen Açık, “Ama zamanla bu önyargıları yıkmayı başardım” diyor.
Sektördeki erkek temsiliyetinin fazla olmasının birtakım zorluklara yol açabildiğine dikkat çeken Açık, bunu şöyle açıklıyor; “Örneğin kadınların pazarlık esnasında yeterince güçlü duramayıp daha çabuk geri adım atacağı varsayımıyla hareket eden ve bu nedenle baskı yaparak, pazarlık avantajı elde edebileceğini düşünenler olabiliyor. Kadınlar bu anlarda daha güçlü ve kararlı olmak durumunda. Zaten karşı taraf bunu anladığı zaman konuyu cinsiyetçi bakış açısından çıkarıyor. Ancak maalesef bazen bu önyargılarla savaşmak durumunda kalabiliyoruz. Ama güven ve anlayışa dayalı kurduğunuz tüm ilişkiler sürmeye devam ediyor. Mesela benim ilk katıldığım Uluslararası Çimento Konferansı’nda tanıştığım ilk iki şirketle ticaretimiz halen sürüyor. İşlerimizi profesyonel ve kurumsal bir ortamda, saygı ve güven çerçevesinde yürütüyoruz.”
“Başarısızlığı bir öğreti olarak görüp ders çıkarın”
İhracata henüz yeni adım atan-atacak olan kadın ve genç girişimcilere yol gösterici mesajlar da veren Cansu Açık, henüz sayı olarak istenilen seviyenin uzağında olsa da kadınların ve gençlerin ihracatta yer aldığını ve fark yarattığını söylüyor. Bu yolda yürüyen biri olarak, henüz yolun başındaki kadın ve gençlere her şeyden önce bilgi birikimlerine uygun olan ve sevdikleri alana emek vermelerini öneren Açık, şu tavsiyelerde bulunuyor; “Doğru bildiğiniz yoldan ayrılmadan, kendinize güvenerek ve istikrarlı bir şekilde ilerleyin. Özellikle fark yaratan, yenilikçi, toplumdaki bir ihtiyacı karşılayan, pazarda doygunluğa ulaşmamış bir alanı seçmek her zaman avantaj oluşturur. Bu doğrultuda güçlü amaç ve hedefler belirleyin. Zamanı, teknolojiyi, iletişim kanallarını çok iyi kullanın. Başarısızlıkla karşılaşmak çok doğal; önemli olan bunu bir öğreti olarak görüp ders çıkartmak ve hiçbir zaman umutsuzluğa kapılmadan yola devam etmek. Bu süreçte de sorun odaklı değil, çözüm odaklı bir bakış açısına sahip olmak gerekiyor. Son olarak iyi bir ekip kuran, öğrenmeye ve yeniliklere açık ancak inandıklarının peşinden koşmaktan vazgeçmeyen, planlı çalışan, gündemi takip eden, kararlı, cesur, dürüst olan ve yaptığı işlerde toplum yararı gözeten girişimcilerin başarılı olacağını düşünüyorum. Değer katmak için yapılan her işin, her çalışmanın başarıya götürdüğüne de gönülden inanıyorum.”
“Eğitim ve kadınları teşvik etmek çok önemli”
Cansu Açık, gerek aile yaşantısında gerek sosyal yaşamında gerekse iş yaşamında kadın olmanın dezavantajını hiç yaşamadı. Ancak kadın olmanın yarattığı sıkıntıları hem görev aldığı sivil toplum örgütlerinde hem de sektörde gördü, gözlemledi. Cansu Açık’a göre, kadının iş dünyasında ve dünya pazarlarında varlığını ve gücünü ortaya koymasının önünü açmak için öncelikle eğitimden başlamalı, kız çocuklarının okullaşma oranını artırmak gerek. Ayrıca imkansızlıktan kaynaklanan sorunların önüne geçmek ve kadınları teşvik etmek çok önemli.
Seza Çimento’da da sektörde yaşanan cinsiyet ve fırsat eşitsizliğinin karşısında durduklarını söyleyen Cansu Açık, “Güçlü bir kadın olan annem Prof. Dr. Yasemin Açık’ın kurduğu Seza Çimento, Türkiye’de bir kadın tarafından kurulan ilk ve tek çimento fabrikası. Bu anlamda kendisi de bir rol model olan annem ile birlikte şirketimizde kadınların iş gücüne katılması için büyük çaba gösteriyor hem işe alımlarda hem de yönetimsel pozisyonlarda buna dikkat ediyoruz. Eşit işe eşit ücret politikasını da ilk günden beri uyguluyoruz” diyor.
