Kurumsal hayatta geçirdiği 10 yılın ardından kendi girişim hikayesini başlatan Gözde Benzet, el işçiliğine ve Anadolu kültürüne olan merakını tasarım tutkusu ile birleştirdi, “Anadolu’dan gelen bohem ruh” diye tanımladığı Bohemtolia markasını kurdu. Anadolu el işçiliği ile modern tasarımı bir araya getiren ve özgün ev dekorasyonu ürünleri tasarlayan Benzet, bu ürünleri kadın ve zanaatkarlara ürettiriyor. Anadolu topraklarına mal olmuş sanata, el işçiliğine sahip çıkmak ve bu değerleri nesilden nesle aktarmak amacıyla yola çıktığını söyleyen Benzet, “Türk kadınının gücünden, sabrından ve yaratıcılığından ortaya çıkan her türlü el emeğini ve Anadolu kültürünü Bohemtolia markasıyla dünyaya tanıtmak istiyorum” diyor.
E mekli bir bankacı anne ve mali müşavir bir babanın tek çocuğu olarak İstanbul’da doğan Gözde Benzet, İstanbul Erkek Lisesi’nde okuduktan sonra Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümünü bitirdi. Okul sonrası kurumsal şirketlerde iş hayatına başlayan Gözde Benzet, üniversite bölümünü seçerken diplomat olma hayaliyle bu tercihi yapmıştı ama okul sırasında mesleğin zorluklarını görünce yönünü özel sektöre çevirdi. Kurumsal hayatta Henkel, Pınar Süt ve Eczacıbaşı Yapı Gereçleri gibi firmalarda pazarlama ve iletişim pozisyonlarında çalışan Benzet, bu sırada Bilgi Üniversitesi’nde Adschool Pazarlama İletişimi Yüksek Lisans programını tamamladı.
Hayat boyu öğrenmeye inanan bir insan olan Benzet, Anadolu Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi’nde Kodlama ve Web Tasarımı programını bitirdikten sonra şimdi ise Turizm ve Kültürel Miras öğrenimi görüyor. 10 yıl kurumsal alanda çalışan Gözde Benzet, kurumsal kariyerinin çok uzun ömürlü olmayacağını hissediyordu. İş yerinde mevkii olarak yükseldikçe etki alanının azaldığını fark etti. En üst pozisyonlarda bile olsa kontrol alanının çok dar olması kurumsal kariyerin cazibesini iyice kaybetmesine neden oldu ve girişimci olma fikrini kafasında kurgulamaya başladı.
O zaten lise dönemlerinden bu yana kendi markasını kurmayı hayal ediyordu. Küçüklüğünden beri el emeğine ve zanaata meraklı bir insandı, sanat ve tasarım konularına her zaman ilgi duyuyordu, bu merakını hobi olmanın ötesine taşıyarak, çalışma hayatı boyunca resim, desen, dokuma ve takı tasarımı gibi konularda uzun dönemli atölyelere katıldı. El işine meraklı olduğu için annesi ile birlikte el emeği ürünlerini sergiledikleri ve çevrelerinden gelen özel talepler için üretim yaptıkları Atelierkuzu markasını kurdu ancak bu oluşum beklediği şekilde gelişmedi. Kendisi üretim yapmak yerine üretimi ehil kişilere bırakıp pazarlama bilgisini kullanmaya karar verdi. Gözde Benzet tasarım zevkini yansıtacağı bir markayı oluşturmak istiyordu.
Onu motive eden ise Anadolu’nun el sanatlarının korunmasına ve kadın istihdamını arttırmada minik de olsa bir katkıda bulunmak arzusuydu. Hayali sadece ticari bir iş yapmak değil sosyal değer yaratmaktı. Ve bu şekilde Bohemtolia markası doğdu. 10 yıllık kurumsal hayat deneyimini cebine koyan Benzet, kendi ilgi alanı ve yetkinliklerini analiz ederek hangi sektörde yer almak istediğini belirledi ve pazar/üretim hakkında araştırma yapmaya başladı.
Bu süreçlerden sonra KOSGEB desteği ile firmasını kurdu. Benzet’in girişimi Bohemtalia’nın ana ürün kategorileri kilim, halı dokumaları ve Gaziantep’in tezgah dokuması kutnu yastıklarından oluştu. Geleneksel teknikleri modern tasarımla birleştirdikleri el dokuması ürünler üretmenin yanında Benzet’in Anadolu köylerinden topladığı vintage ürünler de büyük ilgi gördü. Kadınların sessiz dilini günümüze taşıyan, Anadolu sembollerinin nakışlarını kullanan yastıklar, yanı sıra dönem dönem çeşitlenen takı koleksiyonu, bakır el işçiliği ürünler ve makrome çalışmalarla Bohemtalia’yı özgün bir marka haline getirdi Benzet. Web sitesi ve farklı online mecralar üzerinden yurtiçi ve yurtdışına satış yaptıklarını belirten Benzet, bu sene Bohemtalia’nın kuruluşunun 5. yılını kutladıklarını, hayalinin 50. yılını kutlamak olduğunu söylüyor.
Misyonu Anadolu’nun el işçiliğini gelecek kuşaklara aktarmak
Devamlı yeni üretim teknikleri öğrenmenin en büyük meraklarından biri olduğunu ifade eden Gözde Benzet, “Kendi markamı kurma planını yaparken bu merakımla kurumsal marka iletişimi deneyimimi birleştirdim ve tutkumu işe dönüştürerek Bohemtolia markasını kurdum. Markamla gördüğüm bir ihtiyacı ve hayattaki misyonlarımdan birini birleştirdiğimi de söyleyebilirim. İşinin ehli ve sanat eseri niteliğinde üretim yapan zanaatkarlarımız, üretim bölgelerimiz ve özgün bir tasarım dilimiz var ama pazarlama ayrı bir uzmanlık olduğundan markalaşamıyorlar.
Bu zanaatların, Anadolu’nun el işçiliğinin ve tasarım dilinin diğer kuşaklara aktarılmasında küçük de olsa bir pay sahibi olmak misyonum. Dokuma kursuna da gitmiş bir insan olarak bu emeğin kıymetinin farkındayım ve bunu insanlara da aktarmak istiyorum.
Gidilecek daha çok yolum olduğunu düşünüyorum. Hayalim, Bohemtolia markasıyla yurtdışının önemli merkezlerinde kendi mağazalarımızda satış yapıyor olmak” diye konuşuyor. Yılda ortalama yüzde 20’lik bir büyüme ile hedeflerini her yıl arttırdıklarına dikkat çeken
Benzet, küçük üreticilere, zanaatkarlara ve markalara ilham olduklarını belirterek, “Başarılı olmamızın en büyük unsurlardan birisi yerele dair olan misyonumuzu ısrarla korumamız diyebiliriz” şeklinde konuşuyor. Benzet, iş modeli olarak çok farklı ve yüksek hacimlere ulaşmak yerine markaya önem verdiklerinin ve üretim kalitesini korumaya devam ettiklerinin altını çiziyor. Üretimi farklı atölyelerde uzman zanaatkarlara bırakarak ürünün pazarlama aşamasına odaklanmaya karar verdiğini kaydeden Benzet, İstanbul, Uşak ve Van’dan farklı atölyelerle çalıştıklarını, Gaziantep, Bursa gibi yerlerdeki küçük atölyelerden ürün tedarik ettiklerini sözlerine ekliyor.
Türkiye’de kadın girişimci sayısının hızla artmasına rağmen halen yetersiz olduğunu vurgulayan Benzet, çalışma etiği itibariyle ve daha nitelikli bir iş gücüne kavuşmak için gerçek kadın istihdamının önemine değiniyor.
Türkiye’de kadın girişimcilerin, erkek girişimcilerle karşılaştırıldığında çok daha sistematik ve düzgün iş yapan kişiler olduğunu ifade eden Benzet, işe başlama konusunda kadınlarda cesaret eksikliğini çok fazla gözlemlediğini kaydederek şöyle konuşuyor: “Benim de başlama konusunda cesaret vermeye çalıştığım, bazen etki yarattığım bazen de yaratamadığım arkadaşlarım var.
Toplumsal olarak baktığımızda erkekler bu konuda daha cesur, bunu görüyoruz. Bir araştırma okumuştum; kadınlar bile erkek girişimcilerin daha cesur ve atılgan olduklarını düşünüyorlar. Yani kendilerini çekimser olarak konumlandırdıkları için de zaten çekimser kalıyorlar. Böyle bir problem var. Cesaret eksikliğini attıkları zaman, kadın girişimciler çok başarılılar. O yüzden ben her zaman cesur olmaları gerektiğini düşünüyorum.
Kadının erkeğe göre çok daha becerikli olduğunu ve el attığı şleri daha düzgün, sistematik yapabileceklerini düşünüyorum. KAGİDER’in bir araştırma raporu vardı. Kadın ve erkek firma sahiplerini incelediklerinde, vergi oranlarında kadın firmalarının daha yüksek bir düzeye sahip olduklarını görmüşlerdi. Kadın girişimcilerin desteklenmesi çok önemli, zira daha düzgün ve sistematik iş yapıyorlar.
Girişimcilik hayatında değil daha çok kurumsal hayatta cam tavan olduğunu düşünüyorum. Girişimcilikte bu zamana kadar hep destek gördüm. Kendinizi iyi anlatmanız ve isteklerinizi belirtmeniz çok önemli. Devletin ve farklı kuruluşların ciddi destekleri var ancak bu noktada iş daha çok başarılı olmuş ve markalaşmış girişimcilere düşüyor. Mentorluk vizyonuyla farklı kadın girişimcileri ekonomiye kazandırmak için bu başarılı girişimcilerin kendi deneyimlerinden faydalandırmaları çok kıymetli.
“Girişimci çoğu zaman yalnızdır”
Henüz yolun başındaki genç girişimci adaylarına öncelikle cesur olmalarını tavsiye eden Benzet, mutlaka İngilizce mümkünse ikinci bir dil daha öğrenmelerini öneriyor. Gözde Benzet, “Öncelikle cesur olsunlar. Farklı networkler içerisinde bulunsunlar. Benim işimi kolaylaştıran, adımlarımı atmamda, yolumu açmamda en büyük faydayı network’ler sağladı.
Özellikle kadın network’leri. Farklı farklı derneklerin ücretsiz eğitim programlarını takip etsinler, mutlaka katılmalarını öneririm ve bu eğitimlerden sonra oluşan networklerde de bulunmaya devam etsinler. O an için bir marka, firma oluşturmaları gerekmiyor ama o tarz yerler ilham ve cesaret veriyor. Ben halen bir ihtiyacım olduğunda -basit bir üretim ya da zor bir şeye- bu networklerim sayesinde ulaşıyorum. Girişimcilik zor bir şey, çoğu zaman yalnızsınız.
Büyük bir sermayeniz yoksa, ekiple başlayamıyorsunuz, tek ya da maksimum iki, üç kişiyle yola çıkıyorsunuz ve bilgi havuzunuz sınırlı oluyor. Bu anlamda kişisel ilişkiler, networkler önemli. Yani kadın girişimcilere önereceğim en önemli şey; farklı networklerde olmaları ve işlerini bu şekilde yükseltmeleri. Destek alarak, birbirileriyle paslaşarak…
Bu tarz networklerin işi geliştirmek anlamında da faydası var. Ben geleneksel bir iş yapıyorum, dijital dünyada aktif olarak satış yapıyorum. Benim kanalım dijital, online. Ve oradaki trendleri, gelişmeleri mutlaka takip etmem gerekiyor. Bunun için de farklı trend raporlarını okuyabilirler, takip edebilirler, Instagram’a bakabilirler” şeklinde konuşuyor.
İlhamı, Anadolu’da kilim dokuyan isimsiz kadınlar
Kariyer yolculuğunda pek çok isimden etkilenen Gözde Benzet, ünlü tasarımcılar Fırat Neziroğlu ve Belkıs Balpınar’ı dokuma sanatına getirdikleri vizyon nedeniyle severek takip ediyor. Faruk Malhan’ın tasarım dünyasındaki etkisine hayran olan ve Gönül Paksoy’un özgün tarzını ilham verici bulan Benzet, Anadolu’da ilmek ilmek kilim dokuyan isimsiz kadınların ise hayal güçleri, ürettikleri ile hayran olduğu isimsiz tasarımcılar olduğunu söylüyor.
Reşad Ekrem Koçu kitapları ve Türkiye müzelerinin kataloglarından da ürünlerini geliştirirken ilham aldıklarını söyleyen Benzet, mesleki ve kişisel gelişim anlamında ise James Clear’in “Atomik Alışkanlıklar” kitabından ve pazarlama anlamında da Seth Godin’in bütün kitaplarından faydalanmış. İngilizce, Almanca ve İtalyanca bilen Benzet, 2 senedir İstanbul Maratonu’nda koşuyor farklı dernekler için destek topluyor.
