İş dünyasına çocuk yaşlardan itibaren adım atarak, aile şirketinde edindiği tecrübelerle gıda sektöründe başarı hikayesi yazan bir yönetici… Cherry Valley Gıda Genel Müdürü ve ortağı olan Melisa Tokgöz Mutlu, iş dünyasına küçük yaşlarda adım atarak sektörde güçlü şekilde yer edinmiş bir isim. TİM Yönetim Kurulu’ndaki tek kadın üye olarak tarım ihracatının gelişmesi ve kadın girişimcilerin güçlenmesi için aktif çalışmalar yürütüyor. Melisa Tokgöz Mutlu ile aile şirketinde çalışmanın dinamiklerinden kadınların iş hayatındaki rolüne kadar birçok konuyu ele aldığımız bu samimi sohbeti kaçırmamanızı tavsiye ederiz.
Bize özgeçmişinizden kısaca bahseder misiniz? Nerede dünyaya geldiniz? Eğitiminizi ve iş hayatına adım atarak bugüne gelme sürecinizi kısaca özetler misiniz?
İstanbul’da doğdum. İtalyan Lisesi’nden mezun olduktan sonra üniversite eğimini Koç Üniversitesi Psikoloji bölümünde tamamladım. Ailede ilk çocuk olduğum için babam Tahsin Tokgöz’ün yönlendirmesiyle küçük yaşlardan beri hep iş hayatının içinde oldum. Ortaokul yıllarından itibaren tatillerimde babamın şirketinde çalıştım. ‘Patron kızı’ gibi değil de bir şirket çalışanı anlayışıyla görevler verilmesi sayesinde daha okurken şirketin birçok farklı bölümüyle ilgili bilgi sahibi oldum. Hem üniversite eğitimini sürdürüp hem de iş hayatına adım attım. 2000 yılından beri çalıştığım Cherry Valley Gıda’nın şirket ortağı olmanın yanı sıra bugün Genel Müdürlük görevini de üstleniyorum. Gıda sektöründe faaliyet gösteren diğer bir aile şirketi olan Futem Temsilcilik ve Tic. Ltd. Şirketi’nde de üst düzey yönetici olarak yer alıyorum.
Benimseyip uyguladığınız liderlik özelliklerinin başında neler geliyor? Kendinizi nasıl bir yönetici/lider olarak tanımlarsınız?
Aile şirketinde çalıştığım için profesyonel hayata göre farklı iş dinamiklerini deneyimleyen bir yöneticiyim. Aile içinde dengeyi yakalamanın, bir üst jenerasyonun öğütlerini dinleyerek orta yolu bulup günümüz koşullarına uygun dinamikleri yaratmanın önemli olduğunu düşünüyorum. Ailem tarafından çok destek gördüğüm için iş hayatımda çok zorlanmadım. Ama en alt kademeden çalışmaya başlayarak yaptığımız işin tüm aşamalarını gördüm, deneyimledim. Bu şekilde empati yapmam çok daha kolay oldu. Hala gerekirse hat başına inip çalışırım.
Bir kadın yönetici olarak sektörünüze önemli katkılar sunmaktasınız. İş hayatınız boyunca çalıştığınız kurumlarda ve sektörünüzde ne gibi çalışma ve projelere önderlik-liderlik ettiniz/ediyorsunuz?
Küçük yaşlardan beri içinde bulunduğum iş hayatının yanı sıra mesleki kurumlarda ve sivil toplum kuruluşlarında da oldukça aktifim. 2010 yılından beri STK’larda görev alıyorum. Özellikle İstanbul Yaş Meyve Sebze Birliği ile Türkiye İhracatçılar Meclisi’nde (TİM) birçok proje ve çalışmada yer alıyorum.
2012-2022 yılları arasında Meyve Sebze Mamulleri Sektör Kurulu Başkanlığı görevini yürüttüm. 2013-2018 yılları arasında üstlendiğim İstanbul Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkan Yardımcılığı görevinin ardından Nisan 2018 tarihinden itibaren İstanbul Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanlığı görevini sürdürüyorum. 2012 yılından beri Meyve Sebze Mamulleri Sektör Konsey Başkanı olarak TİM Yönetim Kurulu’nda görev alırken aynı zamanda TİM Tarım Kurulu Başkanlığını yürütüyorum. Ayrıca 2020-2023 yılları arasında TOBB Kadın Girişimciler Kurulu (TOBB KGK) Üst Kurul Başkan Yardımcılığı görevinde bulundum. Girişimci kadınların güçlenmesi için çeşitli sosyal sorumluluk projelerinde de yer alıyorum.
TİM Yönetim Kurulu'nun tek kadın üyesi olmam ve sektörü yıllardır yoğun şekilde temsil etmem iş dünyasında yakından tanınmamı sağladı. Özellikle ihracat ve tarım üzerine geliştirilen birçok projenin de destekçisiyim. Bir tarım ülkesi olan Türkiye’nin tarımsal verimliliğini arttırmak ve Türk markasını dünyada daha değerli hale getirmek için hem bakanlıklarla hem de uluslararası platformlarda projeler gerçekleştirmekteyim. Sektörde kadın girişimciliğinin geliştirilmesi ve kadın ihracatçı sayısının artırılmasına yönelik çalışmalara da destek veriyorum. STK’larda aldığım görevler çerçevesinde ülkeme katkı sağlayan projeler yapmayı çok seviyorum. Ülkemizin insanları ve ürettikleri çok değerli. Ancak maalesef dünya pazarında bu değeri yeteri kadar gösteremiyoruz. Türkiye markasının değerini yükseltmek ve ihraç ettiğimiz ürünlerin katma değerini arttırmaya yönelik yaptığımız projelerin hepsi benim için çok önemli.
“Kadınlar tarımın daha sağlıklı büyüyüp gelişmesini sağlar”
Türkiye ekonomisinde gelecek yıllarda kadın gücünün ekonomik dengelere nasıl etki edeceğini öngörüyorsunuz? Kadının etkinliğinin artmasıyla sektörünüzde nasıl bir değişim yaşanacağını düşünüyorsunuz?
Kadın gücünün ekonomik dengelere etkisi, Türkiye ekonomisinde son yıllarda giderek arttı. Kadınların ekonomide daha fazla yer alması, rekabetçi bir ortamın oluşturulmasına ve şirketlerin farklı bakış açıları ve yönetim tarzlarıyla daha verimli çalışmasına olanak sağlıyor. Aynı zamanda, kadınların işgücüne katılımının artmasıyla işgücü piyasasında daha fazla denge ve çeşitlilik oluştu. Bu da şirketlerin daha inovatif ve rekabetçi olmalarını sağladı. Tarım sektöründe kadınların karşılaştığı zorluklar maalesef hala varlığını sürdürüyor. Kişisel deneyimlerimden yola çıkarak söylemek gerekirse bundan 15 yıl öncesine kadar çalışan kadın sayısı çok azdı ve genellikle ikinci plana atılıyordu. Ancak durum değişti, kadınlar tüm sektörlerde işin içindeler ve çok da başarılılar. Sektörümde kadın gücünün artması daha çeşitli ve yenilikçi ürünlerin geliştirilmesine, pazarlama stratejilerinin çeşitlenmesine ve şirketlerin daha sürdürülebilir ve toplumsal cinsiyet eşitliği odaklı politikalar geliştirmesine neden olabilir. Bu da şirketlerin daha rekabetçi olmalarını sağlayabilir ve sektörümüzde daha sağlıklı bir büyüme ve gelişme oluşmasına katkı sağlayabilir.
İş hayatına henüz yeni adım atan-atacak olan kadın ve genç girişimcilere hangi tavsiyelerde bulunurdunuz?
İş hayatına adım atacak gençlerin öncelikle kendilerine inanmaları ve kararlı olmaları gerekiyor. Başarı için özgüvenli olup, hedefleri belirleyip, düzenli bir plan oluşturmak önemli. Gençlere, başarılı olmuş girişimcilere danışmalarını ve onların tecrübelerinden faydalanmalarını öneriyorum. Aynı zamanda farklı düşünmeye ve yeniliklere açık olmak, piyasada fark yaratacak ve rekabetçi olacak fikirler geliştirmek de başarıyı tetikleyen faktörler arasında yer alıyor. Sabırlı olun ve pes etmeyin. İş dünyasında ağınızı genişletin. İyi ilişkiler kurmak ve network oluşturmak başarınızı hızlandırabilir. Yenilikleri takip edin ve kendinizi sürekli geliştirmek için eğitimlere, seminerlere ve konferanslara katılarak bilgi birikiminizi artırabilirsiniz. Başarılı olmak istiyorsanız güçlü bir ekip oluşturmanız önemli. Ayrıca başarılı olmak için bazı riskleri göze almanız da gerekebilir. Risk almaktan korkmayın ve bu riskleri iyi değerlendirerek karar verin. Motive olmayı ve her zaman olumlu düşünmeyi ihmal etmeyin. İş hayatında karşılaştığınız zorluklara karşı pozitif bir bakış açısıyla çözüm üretebilir ve başarıya ulaşabilirsiniz. Başarı bir anda gelmez, emek ve azim gerektirir. Her başarılı girişimcinin bir zamanlar zorluklarla karşılaştığını unutmayın.
Şirketinizde kadın çalışan oranı nedir? Şirketinizde cinsiyet eşitliğinin önemi ve önceliğinden bahseder misiniz?
Cherry Valley Gıda’da bir kadın olarak yer aldığım için gurur duyuyorum. Şirketteki kadın oranı yüzde 75 civarında. Cinsiyet eşitliğine önem vermekle beraber, kişinin işe yatkınlığı ve başarısı bizim için çok daha önemli. Bu nedenle birçok görevi kadınlara veriyoruz.
Şirketiniz hangi alanda üretim yaparak hizmet veriyor? Gelecek yıla ilişkin şirket ve faaliyetlerinizle ilgili hedeflerinizden bahsedebilir misiniz?
Yaş meyve işleme, konserve, şekerleme, reçel ve marmelat sektöründe yer alan Cherry Valley Gıda, meyveyi şekerle işleyip konserve ve meyve şekerlemesi üretiyor. Hem endüstriye hem de nihai üreticiye üretim yaparak tamamen ihracata çalışan firmamız yatırım yapmaya ve ihracat hacmini büyütmeye devam ediyor. İnsanların vazgeçemediği tek şey gıda tüketimi ve bunun böyle olmayı sürdüreceğini düşünüyorum. Baktığınızda dünya zor ve sancılı bir süreçten geçiyor, yeni bir döneme giriş yapıyoruz. Tüketim alışkanlıkları gittikçe değişiyor ve paketli ürünlere olan talep artıyor. Biz de bu süreçte müşterilerimizin tercihlerini gözlemleyerek üretim yapmayı, yeni trendlere göre ürünlerimizi çeşitlendirmeyi sürdürüyoruz. Yeni gelişmekte olan pazarlara odaklanıp satış ağımızı büyütmeye devam etmek gelecek yılki hedeflerimiz arasında bulunuyor.
Kariyerimde ve sektörde ileriye yönelik pek çok hedefim var. Meyve sebze mamul ihracatı yapan bir firmanın uluslararası pazarda rekabetçi bir oyuncu olmayı ve sürekli büyümeyi sürdürmeyi hedeflemesi gerektiğine inanıyorum. Biz de firma olarak bu bilinçle ihracat yapılan ülke sayısını arttırarak riskleri dağıtmayı ve yeni pazarlara açılmayı planlıyoruz. Mevcut ürün portföyünü genişleterek müşterilere daha fazla seçenek sunmak ve katma değeri yüksek ürünlere odaklanıp farklılaşma yaratmak istiyoruz. Hedef pazarlarda agresif pazarlama ve satış stratejileri geliştirmek, marka bilinirliğini arttırmak, çevreye duyarlı sürdürülebilir bir büyümeyi devam ettirmek de planlarımız arasında.
Yorum Yazınİçerik hakkında ki düşüncelerinizi paylaşabilirsiniz.