Kahve Sohbetleri bölümümüzün bu haftaki konuğu olan; kadınların iş dünyasında karşılarına çıkacak cam tavanları çalışkanlık, sebat, dayanıklılıkları ile kırmaları ve önlerine çıkan fırsatlar karşısında cesaret göstermeleri gerektiğine vurgu yapan, Mastercard’ın Doğu Avrupa Bölge Başkanı ve aynı zamanda Women in Tech, PWN ve Women Leadership Network üyesi Sn. Yasemin Bedir’le kadının iş dünyasındaki yerini, pandemi ile şekillenen yeni dünya düzeninde dijital dönüşümü ve bu dönüşüm sırasında kadının rolünü konuştuğumuz, keyifli ve ufuk açıcı bir söyleşi gerçekleştirdik.
Yasemin Bedir kimdir? Bize kısaca kendinizden bahseder misiniz?
Ankara’da dünyaya geldim. Ankara Koleji’ni bitirdikten sonra Hacettepe Üniversitesi İşletme bölümünden mezun oldum. İyi eğitim almış ve güçlü kadınların olduğu bir ailede yetiştim. Ailemdeki kadınlar çalıştığı için küçük yaşlardan itibaren iyi bir meslek sahibi olmayı hedef edindim. Global bir şirkette çalışmak da en büyük amaçlarımdan biriydi.
Kaç yıldır iş hayatındasınız? Kariyer yolculuğunuzda hangi şirketlerde hangi görevlerde bulundunuz?
25 yıldır iş hayatındayım. Pamukbank’da MT olarak işe başladım. Garanti Bakası, YK, HSBC bankalarında ürün müdürlüğü, pazarlama müdürlüğü ve ülke müdürlüğü görevlerinde bulundum. Mastercard’a 2007 yılında müşteri ilişkilerinden sorumlu direktör olarak katıldım. Şu anki rolümden önce ise yine Mastercard bünyesinde Kuzey Amerika Pazarları Kıdemli Başkan Yardımcısı olarak görev yapıyordum. Şu an ise Mastercard’ın yeni bölgesel yapılanmasının bir uzantısı olarak Doğu Avrupa Bölge Başkanı olarak görev alıyorum. Şu anda sorumlu olduğum Doğu Avrupa Bölgesi ise 230 milyonluk nüfusu ve 1,4 trilyon dolarlık gayrisafi milli hasılasıyla Türkiye’nin de dahil olduğu toplamda 12 ülkeyi kapsayan oldukça büyük bir bölge. Özellikle teknoloji adaptasyonu yüksek genç nüfusu ve inovatif iş ortakları sayesinde teknolojik gelişmeleri en hızlı adapte ettiğimiz bölge olduğunu söylemek mümkün.
Kariyeriniz için hayal ettikleriniz nelerdi? Bugün kariyerinizde hayal ettiğiniz yerde misiniz?
Kariyerimle ilgili hayalim; kendimi geliştirebileceğim hem kendime hem de çalıştığım kurumlara değer katabileceğim bir konuma gelmekti. Bu hayalimi hayata geçirebildiğime inanıyorum.
Bir kadın yönetici olarak sektörünüzde bu noktaya gelinceye kadar neler yaşadınız? Çalıştığınız, yönetiminde bulunduğunuz şirketlerde bir kadın olarak karşılaştığınız zorluklar oldu mu? Cam tavanların üstesinden nasıl geldiniz?
Ben bu konuda çok şanslıydım. Çünkü iş hayatım boyunca en yakın çalıştığım kişiler hep kadınlar oldu. Ve onlar da beni her zaman destekleyerek, kendimi geliştirmem yönünde imkanlar sundular. O nedenle cam tavanlarla kariyerim boyunca karşılaşmadım. Elbette herkes bu şartları yakalayamamış olsa da benim tüm kadınlara tavsiyem, tavanları çalışkanlık, sebat, dayanıklılıkları ile kırmaları ve önlerine çıkan fırsatlar karşısında cesaret göstermeleri.
“Önümüzdeki 5 yılda yaşayacaklarımız 50 yıllık gelişime denk”
Pandemi ile birlikte başlayan süreçte, değişen dünya şartlarına uygun olarak şirketinizde dijital dönüşüm alanında hayata geçirilen önemli bir değişimi yönetiyorsunuz. Liderlik ettiğiniz süreçte şirkette bu alanda hangi yeniliklere ve farklılıklara imza attınız? Bu süreçte sizin misyonunuz ne oldu?
Mastercard’da çalışmaya başladığım günden bu yana sadece kendi sektörümün değil, tüm sektörlerin dijital dönüşüm sürecine şahitlik ettim. Pandemiyle birlikte dijital dönüşümün en yoğun olduğu alan ödeme teknolojileri oldu. Pandemi öncesinde yaptığımız sunumlarda “Önümüzdeki 5 yılda yaşayacaklarımız 50 yıllık gelişime denk” derdik. Bundan bahsederken pandemi aklımızın ucundan geçmiyordu. Bugün ise pandemi sonrası yeni normalde bambaşka alışkanlıklar yepyeni hizmetleri mümkün kıldı. Tüm dünyada birçok kullanıcı alışverişlerini dijitale yönlendirdi ve nakit para kullanımını da azalttı. Temassız kullanımı büyük bir sıçrama yaşadı, NFC ödemeler ve mobil çözümlerin adaptasyonu hem işletmeler hem de tüketicilerde artış gösterdi. Plastik kartlardan başlayan serüvenimizde, önce danışmanlık hizmetlerimizle müşterilerimize sunduğumuz çözümleri çeşitlendirdik. Son dönemde de perakendeden finteklere kadar birçok farklı paydaşa siber güvenlikten pazarlamaya birçok alanda ürünler sunuyoruz.
“Şirket yöneticisi kadınların da işe alım süreçlerinde eşitliği gözetmesi gerekiyor”
Türkiye'de dijital dönüşüm sürecinde kadınları başarılı buluyor musunuz? Dijital dönüşüm sürecinde kadınların sizce konumu, etkinliği, sayısı yeterli midir? Dijital dönüşüm alanında başarıyı yakalamayı hedefleyen kadın girişimci ve yöneticilere ne gibi tavsiyeleriniz ve önerileriniz olur?
Kadınların her alanda katma değer yarattığına inanıyorum. Kadınlar gerçek potansiyellerini eşitlikçi ortamlarda sergileme olanağı bulduklarında sadece kendilerine değil, çevreleri ve parçası oldukları kurumlar da gelişiyor. Zira kadınların gelişimi sadece kadınlara değil tüm ekosisteme fayda sağlıyor… Kadın girişimciler küresel GDP'nın %37'sini oluşturuyorlar. Ancak bu yıl gerçekleştirdiğimiz Kadın Girişimci Endeksi araştırmasına göre de Türkiye olarak “kadın işletme sahibi” sıralamasında 65 ülke arasından 54. ülkeyiz. Bu yüzden kız çocuklarının eğitiminden başlayarak kadınların ekonomide daha etkin rol oynaması ve şirket yöneticisi kadınların da işe alım süreçlerinde eşitliği gözetmesi gerektiğini düşünüyorum.
Rakamlar bize önümüzde uzun ve zorlu bir yol ve farklı birçok gelişim alanı olduğunu gösteriyor, yapacak çok şey var, ancak bence tablo karanlık değil. Tüm dünyada bu anlamda bir farkındalık var ve yaratılan etkinin dönüşümü başlattığı görülüyor. Şimdi sırada aksiyonların daha büyük ölçekli hale gelmesi ve sürdürülmesi var.
“Kişinin değişime kendisinden başlaması gerekli”
Türkiye’de kadının iş hayatında ve sosyal yaşamda daha etkin ve aktif olabilmesi için neler yapılmalı?
Öncelikle kadınların çalışma şartları iyileştirilmeli, her konuda daha aktif olmalı ve tabii ki aile içinde eşit roller üstlenmeleri gerekiyor. Bunun için de kadının kendini bir adım ileriye taşıyacak yeteneklerle donatması gerektiğini düşünüyorum. Kişinin değişime kendisinden başlaması gerekli.
Şirketinizin, kadınların iş ve sosyal yaşamdaki konumunu güçlendirmek için yürüttüğü bir sosyal sorumluluk projesi ya da destekleyici bir çalışması var mı?
İş hayatına atılmakta yeterli fırsatı bulamayan kadınların, kendi emeklerini iş modeline dönüştürerek ekonomik döngüye dahil olmak istediklerini biliyoruz. Biz de bu hareketi hızlandırmak amacıyla bir taahhüt verdik: 2025 yılına kadar tüm dünyada 25 milyon kadın girişimcinin eğitim ve finansal araçlara erişimi kolaylaştırarak, dijital ekonomiye dahil etmeyi hedefliyoruz.
İster girişimci olalım ister beyaz yakalı, öncelikle haklarımızı, faydalanabileceğimiz kaynakları anlamalı, şartları her zaman zorlamalı, gerçek potansiyelimize ulaşmak için çabalamalıyız. Profesyonel hayatta kadınların zorluklara meydan okuyabilmeleri ve bu süreçte birbirini destekleyebilmesi de çok kritik. Bu alanda Mastercard inisiyatifi olan, uzun yıllar gururla yönetici sponsorluğunu yürütmüş olduğum küresel WLN -Kadın Liderlik Ağı’ndan bahsetmek isterim. Bu ağ, mentorluk ve koçluk kültürü aracılığıyla kadınların kariyerlerini ve performansını geliştirmeyi amaçlıyor. Şu anda 26 bölümde 2 bin kadar üyemiz bulunuyor. Kariyerim süresinde WLN programının ciddi faydasını gördüm, şu anda da mentee’lerim için aynı çabayı göstermekten dolayı çok büyük mutluluk duyuyorum.
Kapsayıcı ekonomi misyonumuzun odağında globalde hayata geçirdiğimiz bir diğer çok sevdiğim proje ise ailevi sebeplerden dolayı kariyerlerine ara vermiş kadınlara uzun ya da orta dönemli belirli roller sağlayan projemiz. Tüm dünyada doğum gibi sebeplerle iş hayatına ara veren kadınların yeniden işe dönmekte zorlandığını bildiğimiz için şirketimizde global olarak bu konuda pozitif ayrımcılık uyguladığımızı söyleyebiliriz.
Yönetim felsefenizden ve size ışık tutanlardan bahseder misiniz? (Örneğin; iz bırakan kitaplar, kişiler, benimsediğiniz görüşler, özlü sözler… gibi)
Bana ışık tutanlar şirket içinde çalıştığım yöneticilerim oldu. Özellikle Özlem İmece’yi burada rahmetle anmak isterim. Ben daha ziyade kişisel gelişim ve biyografi kitaplarını okumaktan hoşlanıyorum. Stephen Covey’in “The 7 Habits of Highly Effective People” kitabı ilk aklıma gelen kitap. Ama bu konuda hemen her kitabı okumuşumdur. Tarihte iz bırakmış kişilerin biyografileri ve belgeselleri de ilgimi çekiyor. Peter Drucker “Management is doing things right; leadership is doing the right things” (Yönetim işleri doğru yapmaktır; liderlik doğru şeyleri yapmaktır) sözü ve yine ona ait olan “The most important thing in communication is to hear what isn't being said” (İletişimde en önemli şey söylenmeyeni duyabilmektedir) sözü de benimsediğim görüşler arasındadır.
Varsa bireysel ödülleriniz, bildiğiniz yabancı diller, üyesi olduğunuz veya yönetiminde bulunduğunuz sivil toplum kuruluşlar nelerdir?
İngilizce biliyorum. Women in Tech, PWN ve Women Leadership Network üyesi olmaktan da büyük gurur duyuyorum.
Yorum Yazınİçerik hakkında ki düşüncelerinizi paylaşabilirsiniz.